Danas se širom svijeta obilježavao Dan porodice, a kojim se želi naglasiti važnost porodice kao osnovnog elementa svakog društva.
Tokom 1980-ih, Ujedinjene nacije su počele da usmjeravaju svoju pažnju na pitanja vezana za porodicu.
Generalna skupština Ujedinjenih nacija je 1993. godine u rezoluciji A/RES/47/237 odlučila da se 15. maj svake godine obilježava kao Međunarodni dan porodice. Ujedinjene nacije su i formalno zaštitile porodicu putem Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima. Tako je praznik prvi put obilježen 15. maja 1994. godine.
Također, svake godine generalni sekretar UN najavljuje temu za Međunarodni dan porodice.
Povodom obilježavanja Dana porodice za naš portal je govorila prim. dr. Olica Marinković-Šušić, neuropsihijatar, subspecijalista psihoterapije, evropski akreditovan sistemski porodični terapeut i supervisor, te predsjednica Udruženja “Centar za porodicu i individualni razvoj” u Tuzli.
Šta za društvo predstavlja porodica i kolika je njena važnost?
"Porodica je prva socijalna grupa, prvo socijalno okruženje svakog čovjeka, sa izuzetkom djece koja odrastaju u institucionalnim uslovima, ali koji također u velikoj mjeri, kroz preuzimanje porodičnih uloga, oponašaju porodične obrasce. Porodične vrijednosti, uloge, uvjerenja, unutarporodični odnosi podložni su društvenim i drugim promjenama, te porodicu, kao živ sistem, mijenjaju.
Različite vremenske epohe, različita geografska, politička, religijska, socioekonomska ili etnička okruženja mogu imati snažne uticaje na karakteristike porodica, na njihove različitosti. Pogledajte kao primjer razlike između tradicionalne i savremene porodice kod nas, ili koncepte porodice na Zapadu u odnosu, npr. na neka druga geografska odredišta.
Međutim, ne utiče samo okruženje, kao suprasistem, na porodične sisteme. Sjetimo se brojnih pritisaka, kampanja, koje na okruženje prave, npr. jednoroditeljske porodice, homoseksulne porodice, porodice sa djecom sa posebnim potrebama, porodice etnički manjinskih grupa, itd. Pokušavajući da povećaju svjesnost o svom prisustvu, pomažu u adaptaciji okoline na drugačije, što ima za cilj njihov usklađeniji odnos sa okuženjem i funkcionalnije nošenje članova tih porodica sa vanjskim izazovima.", kazala je prim. dr. Marinković-Šušić za Tuzlanski.ba
Doktorica napominje da koliko god se društvo razvijalo, te promjene se neće moći dešavati bez porodice. Prvo kao članovi porodice pripadamo njoj, a potom se uključujemo u druge sisteme adaptirajući se na njih ili ih mijenjajući. Kako kaže, niti može biti društvo bez porodice, niti porodica bez društvenog okruženja, sa svim njegovim slojevima.
Kako porodica i porodični odnosi mogu uticati na oblikovanje ličnosti?
"Odnosi koje novorođenče krene graditi sa majkom (dijada), a potom i sa ostalim članovima u porodici, začetak su svih kasnijih interpersonalnih odnosa.
Neću ovdje govoriti o genetskim predispozicijama za određene strukture ličnosti, koje naravno, naučno dokazano, imaju svoje značenje, ali unutarporodični odnosi, struktura porodice, transgeneracijska uvjerenja, prisustvo nasilja u porodičnom okruženju, te brojni drugi činioci poput, npr. pozicije porodice na društvenoj ljestvici, odnosno kako se njeni članovi nose s tim, crtaju konture ličnosti unutar kojih se kasnije, kroz obrazovanje, radno okruženje, psihoterapiju, itd. mogu dešavati tek “popravke” unutar zadanih kontura.
Kao primjer, možemo vidjeti da su počinioci nasilja često i sami u prošlosti, baš u porodičnom okruženju i sami bili žrtve. Da ne ostanemo samo u tim negativnim poređenjima, sjetimo se da iz podržavajućeg, njegujućeg, strukturisanog i funkcionalnog porodičnog okruženja dolaze slična djeca, npr. prosvjetni radnici često imaju priliku predavati u jednoj generaciji djeci, a u drugoj djeci te djece i nalaze sličnosti u odgovornosti, empatiji, temperamentu, itd.", priča nam Marinković-Šušić.
Kako ne zanemariti porodične vrijednosti u današnjem vremenu?
“Savremeno doba je u mnogim novinama izazov za porodicu. Vrijeme između dva milenijuma, promjene u tehnologiji i nauci uopšte, globalizacija, antagonizmi između ekstremnih razlika u moći, raspodjeli sredstava, politička previranja, ratovi, pa i minula pandemija pritiskaju porodicu da se brže nego u ranijim historijskim periodima prilagodi okruženju. S jedne strane, kroz asimilaciju ispoljenu i u vidu prihvatanja drugačijih vrijednosti smanjuje se stres članova porodice i porodice kao sistema vezan za odnose sa okruženjem. S druge strane, postoji opasnost gubitka autentičnosti ne samo članova porodice nego i porodičnih vrijednosti koje su je sačuvale kroz vrijeme. Bez spoznaje ko smo, odakle potičemo, možda nećemo znati prepoznati koje vrijednosti nas čuvaju, štite od propadanja.Zato je preporuka znati porodične vrijednosti, imati polupropusne lične i porodične granice, što znači zadržati ona uvjerenja koja su se već dokazala kao korisna za porodični i individualni rast i usvojati nova koja ka tome vode.”, zaključila je prim. dr. Olica Marinković-Šušić u razgovoru za Tuzlanski.ba. (Tuzlanski.ba)
