Godine 1884. u Tuzli je osnovana pivara, koja je nosila naziv „Erste Dampf Bräuerei“ (Prva parna pivovara) Dolnja Tuzla. Osnivači i vlasnici pivare su bili Taussig i Köhn, koji su sa sobom donijeli i tehnologiju proizvodnje piva po češkoj recepturi, tzv. pilsner pivo.
Piše: Sabina Babajić
Nakon osnivanja pivare, bosanskohercegovačka i regionalna štampa, objavljuje prve priloge o Tuzli unutar kojih se spominje i tek osnovana parna pivara. Jedan od listova je „Delo“, list za nauku, književnost i društveni život, koji 1897. godine u okviru priloga posvećenog Bosni i Hercegovini objavljuje da „...U Tuzli ima jedna pivara, jedna fabrika špirita i u Lukavcu blizu Tuzle jedna sodna fabrika, iz koje se dnevno dva puna vagona izvoze.“
Godinu dana ranije (1896.) na čuvanoj Milenijskoj izložbi u Budimpešti, Bosna i Hercegovina je predstavljena vlastitim paviljonima, koje je projektovao mađarski arhitetkta Josip Vancaš.
Na Izložbi su prezentirane i tuzlanske fabrike. Pored krečanskog uglja, Fabrike amonijeve sode, dioničkog društva u D. Tuzli, Fabrike lojanih svijeća Mehmeda Prcića sinovi iz Donje Tuzle, predstavljena je i Parna pivovara. Zahvaljujući potpori Zemaljske vlade Bosne i Hercegovine i zalaganju ministra Benjamina Kallaya, kao i vladinog savjetnika Koste Hörmanna, predstavljanje BiH na Izložbi, ne samo da je zadivilo strane državljane, paviljon Bosne i Hercegovine na Prvoj međunarodnoj izložbi u Budimpešti dobio je najbolje ocjene. Taussig i Köhn pivara u D. Tuzli odlikovana je izložbenom kolajnom.
Godine 1914. Prva parna pivovara prešla je u sastav Sarajevske pivare (Dionička pivara d.d. Sarajevo, vlasništvo Levi, Ašenbrener i Kovačići). Po dolasku Austro-Ugarske na tuzlansko područje prošireni su industrijski kapaciteti i sagrađen je objekat, u kojem Pivara radi od osnivanja pa sve do danas. Tuzlanska pivara svrstana je među tri najstarije pivare u Bosni i Hercegovini i danas predstavlja važan dio bosanskohercegovačkog kulturnog i historijskog naslijeđa.
Početni proizvodni kapacitet Pivare bio je 5.000 hl piva godišnje proizvodnje, koji je do Prvoga svjetskog rata narastao na oko 25.000 hl. Tuzlanska pivara kao podružnica sarajevske, rekonstruisana je 1920/21., proizvodila je 15.000 hl. godišnje, mada je bila kapacitirana za dva puta veću proizvodnju. Godine 1933. obustavila je proizvodnju i pretvorena je u stovarište sarajevske pivare. Tokom Prvog i Drugog svjetskog rata proizvodnja je kratko obustavljena da bi od 1948. godine krenula sa aktivnom i kontinuiranom proizvodnjom sve do danas. Od 1950. godine, nakon rekonstrukcije pogona, počela je sa proizvodnjom od 4.976 hl, da bi 1965. godine dostigla proizvodnju od 45.195 hl piva.
Voda za proizvodnju je od početka dopremana sa Konjuha, vodovodom koji je izgrađen u istom periodu kad i Pivara.
Nekoliko puta mijenjala je vlasnike, ali su tradicija i receptura proizvodnje piva ostale iste. Kroz historiju su se proizvodile razne vrste piva (Torg, Zimsko, Rudarski dukat, Tuzlanski pilsner,crno, žuto…), a danas je jedna od rijetkih pivara izvan Češke Republike koja proizvodi pivo prema tradicionalnoj recepturi iz te zemlje.
Od sedamdesetih godine prošlog stoljeća do danas, podaci o razvojnom putu Pivare u Tuzli sačuvani su unutar brojnih domaćih i regionalnih listova, od kojih posebno treba izdvojiti tuzlansku produkciju. Pored knjiga i značajnog fonda fabričkih listova koji predstavljaju vrijedan izvor za izučavanje povijesti tuzlanskog pivarstva, Zavičajna zbirka unutar efemerne građe posjeduje dragocjene naljepnice (vinjete), koje danas prezentiraju ne samo vizuelni identitet i razvoj Pivare Tuzla, nego i snažnu vezu između Grada i Fabrike koja traje 140 godina.
U povodu obilježavanja jubileja Pivare Tuzla, Zavičajna zbirka je priredila izložbu informativnog karaktera koja je podsjetnik na važan događaj.
