Stručnjaci za javno zdravlje iz 30 zemalja na 6. Samitu u organizaciji Međunarodnog naučnog udruženja nezavisnih eksperata za kontrolu i smanjenje štetnosti duhana (SCOHRE)
Borba protiv pušenja je jedna od velikih globalnih bitki, a učinak tradicionalnih metoda za odvikavanje od ove štetne navike često je predmet preispitivanja. Razlog tome su fatalne brojke koje se, zbog rasta populacije, s godinama ne smanjuju – zvanično, u svijetu i danas postoji 1,1 milijardi pušača.
Čak oko osam miliona smrtnih slučajeva godišnje je direktno ili indirektno povezano s izlaganjem štetnim supstancama koje nastaju sagorijevanjem cigareta, zbog čega eksperti za javno zdravlje posljednjih godina zagovaraju koncept smanjenja štete koji, ukratko, podrazumijeva svjesnu praksu i politiku javnog zdravlja koja pomaže da se umanje negativne posljedice ljudskog ponašanja.
U Atini je krajem prošlog mjeseca održan 6. Naučni samit „Novi proizvodi, istraživanje i politika” čiji je fokus upoznavanje šire javnosti sa štetnošću pušenja kroz naučne studije, kao i isticanje prednosti koncepta smanjenja štete i alternativa koje pušačima mogu pomoći da se oslobode duhanskog dima i sagorijevanja cigareta.
Na ovogodišnjem Samitu, koji služi kao platforma za javne rasprave i iznošenje posljednjih rezultata naučnih dostignuća, više od 250 ljekara i naučnika iz Evrope, Južne Amerike, Novog Zelanda, Azije i Afrike, prenijelo je stručna iskustva, ali i ustaljene prakse iz svojih regiona.
Meri Stamp, povjerenica Nove nikotinske alijanse iz Velike Britanije, iznijela je informacije o situaciji u toj zemlji, gdje je vlada prihvatila metode smanjenja štete. Od 2015. godine, Godišnji izveštaj o javnom zdravlju Engleske dosljedno pokazuje da je korištenje e-cigareta manje štetno od pušenja cigareta, dok se u 2017. procijenjuje da je 50.000 pušača prestalo da puši pomoću takozvanih vejping proizvoda.
Doktor Fernando Bueno, onkološki hirurg u bolnici „Gomez Ula“ u Madridu je naglasio da je nauka ‘kamen temeljac’ u borbi protiv duhana. „Debata o kontroli duhana mora biti zasnovana na naučnim argumentima i kliničkim podacima. To je jedini način da se postigne napredak u borbi protiv duhana“, rekao je Bueno i dodao da prioriteti u borbi protiv duhanskog dima treba da budu usmjereni na proizvode koji sagorijevaju duhan, odnosno na klasične cigarete.
Stručnjaci vjeruju da strategije kontrole duhana treba da se preoblikuju kako bi uključile smanjenje štete. Iako prestanak pušenja i prevencija ostaju dvije najuticajnije intervencije u medicini, oni preporučuju i podsticanje alternativnih proizvoda nižeg rizika pored tradicionalnih mjera za prestanak pušenja i prevencije pušenja.
Da bi ukazao na konkretan primjer Konstantinos Farsalinos, kardiolog i jedan od najznačajnih eksperata za smanjenje štetnosti duhana, navodi slučaj zabrane bezdimnog duhanskog proizvoda u EU koji je sa druge strane Švedskoj donio drastično smanjenje stope pušača cigareta.
„Danas je Švedska jedina zemlja u svijetu koja je najbliža životu bez duhanskog dima. Stopa upotrebe nikotina u toj zemlji jeste slična evropskom prosjeku (oko 24%), ali taj rezultat dolazi od alternativnih, manje štetnih nesagorijevajućih duhanskih proizvoda, dok u ostatku Evrope dolazi od cigareta. Kao rezultat toga, stope smrtnosti od kardiovaskularnih bolesti, raka pluća i drugih vrsta raka su upola ili možda i više od toga niže u Švedskoj, u poređenju sa ostatkom EU. Dakle, već imamo primjer iz stvarnog svijeta, s najboljim mogućim dugoročnim epidemiološkim dokazima o smanjenom riziku.
Mareva Glover, direktorica Centra za izvrsnost istraživanja: autohtoni suverenitet i pušenje, govoreći o slučaju Novog Zelanda, koji se smatra uspješnim, rekla je da njihovu politiku više ne treba kopirati kao najbolji primjer. “Na Novom Zelandu porezi su toliko visoki u odnosu na prihode, da glavna grupa pušača, najnižeg socio-ekonomskog statusa, često više ne može sebi da priušti kupovinu legalnih cigareta, pa se javljaju drugi problemi, ljudi se okreću crnom tržištu”, dodala je ona.
