Uslijed sve većeg broja zapadnih zemalja koje uvode sankcije Rusiji, vlasti te zemlje primorane su da jačaju saradnju sa istočnim partnerima.
Iako Evropa nije donijela odluku o embargu na ruske energente, postoje saveznici koji nikada nisu okrenuli leđa Kremlju. Od početka rata u Ukrajini Peking odbija da uvede sankcije Rusiji nazivajući ih ilegalnim, a trgovina između dvije zemlje u prošlom mjesecu skočila je za nevjerovatnih 12,75 posto.
Podaci kineske carinske službe pokazuju da je trgovina između Kine i Rusije u martu uvećana za čak 11,7 milijardi dolara. Kada je riječ o prvom kvartalu ove godine, zabilježen je porast trgovine za 30,45 posto u odnosu na isti period prošle godine.
Peking: Sankcije su ilegalne
Kineski zvaničnici su od početka rata u Ukrajini odbijali da koriste riječ „invazija“.
Sankcije koje zapadne zemlje uvode ocijenjene su kao ilegalne, zbog čega Kina neće pribjeći tako drastičnoj odluci.
Rusija je glavni kineski izvor nafte, uglja, plina i poljoprivrednih dobara. Prije samog početka rata Kina i Rusija objavile su da stupaju u strateško partnerstvo “bez granica”. Kina bi tako mogla barem djelimično da olakša ruske probleme uzrokovane zapadnim sankcijama.
Iako Evropska unija kao cjelina ostaje ubjedljivo najveći trgovinski partner sa Rusijom, Kina je jasno iskazala spremnost za produbljivanje saradnje u svakom aspektu.
“Neizbježno je da se trgovina između EU i Rusije smanji zbog sankcija. Trenutna kriza je upravo izoštrila fokus unutar EU na potrebu diverzifikacije snadbijevanja”, smatra trgovinska ekonomistica Rebeca Harding.
Ruski energenti u Kini
Kina je jedno od najvećih tržišta ruske nafte, gasa i uglja.
Samo sedmicu dana prije invazije na Ukrajinu, dvije zemlje su se dogovorile o novom ugovoru o uglju vrijednom više od 20 milijardi dolara.
Putin je takođe predstavio nove ruske sporazume o nafti i gasu sa Kinom u vrijednosti od 117,5 milijardi dolara.
Dvije zemlje imaju za cilj izgradnju novog gasovoda – Snaga Sibira 2. Postojeći je počeo sa radom 2019. godine, kada je potpisan ugovor na 30 godina, vrijedan više od 400 milijardi dolara.
Međutim, do sada najveće energetsko tržište Rusije bila je EU, obzirom na činjenicu da Rusija isporučuje 40 posto gasa u zemlje članice EU i oko 26 odsto svoje nafte. I ovo je tržište koje Kina može da nadomjesti, u slučaju da dođe do smanjenja isporuke energenata u Evropu, ili čak potpune obustave.
“Ruski izvoz nafte i gasa u Kinu rastao je po stopi od preko devet posto godišnje u posljednjih pet godina. Ovo je brz rast, a Kina je duplo veća od tržišta EU za rusku naftu”, objsnila je Harding.
Čelnici Evropske unije već su najavili da planiraju smanjenje zavisnosti od ruskih energenata postepeno, a proces će, prema sadašnjim planovima, biti okončan do 2030. godine.
Pomoć za banke
Još jedna oblast u kojoj Kina može predstavljati spas za Rusiji je bankarski sistem. Jedan dio sankcija Zapada odnosi se na međunarodni platni sistem SWIFT iz kog je Rusija izbačena.
Ovo je primoralo kompanije u Kini, ali i drugim dijelovima svijeta da smanje kupovinu iz Rusije dok se ne stabilizuje sistem plaćanja. Međutim, Kina i Rusija su prethodnih nekoliko godina radile na podsticanju alternativnih metoda plaćanja.
Rusija ima svoj sistem za prenos finansijskih poruka (STFM), dok Kina ima sistem prekograničnog međubankarskog plaćanja (CIPS), a oba funkcionišu u sopstvenim valutama.
Trenutno oko 17 odsto trgovine između Rusije i Kine koristi kineski juan kao zvaničnu valutu plaćanja, pokazuju izvještaji ruskih statističkih kompanija.
Pojedini izvještaji čak sugerišu da je i nekoliko kineskih firmi koristilo juan za kupovinu ruskog uglja i nafte u prethodnom mjesecu.
Hrana
Kina je i veliki uvoznik žitarica kao što su pšenica i ječam, a najvažnija lokacija odakle ovi proizvodi stižu je Rusija – jedan od najvećih svjetskih proizvođača.
Kina je donedavno postavljala ograničenja na uvoz pšenice i ječma iz Rusije, ali sva su ukinuta na dan kada je počeo ruski napad na Ukrajinu.
Kako će se situacija sa ruskim energentima i Evropom razvijati u budućnosti trenutno je neizvjesno, obzirom na negativan stav koji prema potpunom embargu imaju Njemačka, Austrija i Mađarska, zasigurno je da će Kina biti jedan od najvažnijih partnera Rusije u narednom periodu. (nova.rs)
