Ova markica spada u četiri najslavnije štamparske greške Pošte SAD ukradene na jednom skupu filatelista, jedna od tada nestalih “prevrnutih Dženi” (Inverted Jenny) pojavila se ovog mjeseca u aukcijskoj kući u New Yorku.
Te marke iz 1918. godine, na kojima je slika aviona odštampana naopako, neke su od najpoznatijih u svijetu.
“To je jedan od najozloglašenijih zločina u istoriji filatelije, a sada je tu još jedan dio slagalice“, rekao je Scot English, upravitelj Američke filatelističke istraživačke biblioteke koja je vlasnik te marke. Tu marku je aukcionarskoj firmi Spink nedavno dao na prodaju jedan dvadesetogodišnjak iz Velike Britanije koji ju je naslijedio od svog djeda, i rekao da ne zna mnogo o tome, rekao je George Evelet, šef Odeljenja Spinka za filateliju.
Stručnjaci su utvrdili ne samo da je ta “Dženi” prava – jedna od svega 100 prodatih, već i da je takođe jedna od četiri ukradene 1955. godine.
Filatelistička biblioteka u saradnji sa firmom Spink i federalnim vlastima SAD radi na tome da joj se marka vrati.
Više od od 30 godina nije bilo ni traga od četiri ukradene poštanske marke “Dženi“. Dvije su nađene 1970-ih i 1980-ih, a još se ne zna gdje je četvrta. Iako je nejasno da li nepoznati mladi prodavac – ime mu je aukcijska firma zadržala u tajnosti, može baciti novo svjetlo na krađu, uz marku je stigao vrlo zagonetan predmet: pismo iz 1965. godine o tome da je poznati trgovac poštanskim markama pozajmio novac poznatom aukcionaru, ali su obojica sada mrtvi, rekao je Evelet i dodao da to pismo nije nužno povezano sa sudbinom marke. Ipak, filatelistička biblioteka se nada novim tragovima. Nominalne cijene od 24 centa, “prevrnuta Dženi” danas vrijedi stotine hiljada dolara.
Mada ima rjeđih maraka, “Dženi” je jedna od veoma rijetkih koje čak i osobe koje nisu filatelisti, odmah prepoznaju, rekao je Evelet. Ta marka je stigla i u filmove kao što je “Brewster's Millions” iz 1985. u kojem lik koji igra Richard Prior jednu od njih lijepi na razglednicu, i u televizijske serije, uključujući “Simpsonove“, u kojoj Homer nađe te marke na buvljoj pijaci i “utvrdi” da su “bezvrijedne“.
Pošta SAD je spomen-ediciju “prevrnute Dženi” štampala 2013. godine. Američka Pošta je, da bi proslavila početak prevoza pisama avionom u SAD, napravila marku sa slikom aviona dvokrilca “Kertis JN-4H” – “Dženi” (Curtish JN-4H – “Jenny”).
Na nekim od tih maraka slika aviona je odštampana naopako, a prije no što je iko vidio grešku, jedan pronicljiv klijent pošte je kupio čitav list sa 100 maraka.
Tokom godina, te marke su razdvajane, čuvane, krivotvorene, ukradene i jedva spašene tokom njemačkog napada na London u Drugom svjetskom ratu i tokom jedne poplave u Pennsylvaniji. Etel B. Stuart Mckoy, njujorška nasljednica i filatelistkinja – entuzijastkinja, pozajmila je svoje četiri spojene marke “Dženi” Američkom filatelističkom društvu za izložbu na konvenciji 1955. godine u Norfolku, u Virgijiniji, gdje su marke ukradene iz vitrine. Dvije su 1970-ih i 1980-ih našla dvojica međusobno nepovezanih čikaških filatelista koji su rekli da bi su ih kupili od ljudi koji su u međuvremenu umrli, a ne znaju kako su se zvali, objavljeno je 2014. godine u časopisu “American Philatelist“. Te marke su date filatelističkoj biblioteci, pošto joj je Etel B. Stuart Mckoy prenijela svoja prava na četiri ukradene “Dženi“. Mckoy je umrla 1980. godine. (alo.rs)
