Kroz istoriju se na različite načine mjerilo vrijeme, kako bi se došlo do načina na koji ga danas mjerimo
Danas je prihvaćeno mjerenje vremena u sekundama, kojih u jednom minutu ima 60, odnosno u sat vremena 3600. Vrijeme se mjeri i u danima, koji se sastoje od 24 sata i tako dalje.
Međutim, kroz istoriju se na različite načine mjerilo vrijeme, kako bi došlo do načina na koji danas mjerimo vrijeme.
Ovako je tekao proces mjerenja vremena:
Egipćani su 3500. godine prije nove ere podijelili dan i noć na po 12 sati, a proticanje vremena mjerili su sunčanim satom.
Kao dodatak sunčanim satovima, Egipćani su 1400. godine prije nove ere dodali satove koji su mjerili vrijeme sporim ispuštanjem vode kroz mali otvor na dnu lonca, a oznake u loncu pokazivale su koliko je vremena prošlo.
Prvi su sat podijelili na 60 minuta, a minut na 60 sekundi – Vavilonci 600. godine prije nove ere.
Na tačno mjerenje vremena mehaničkim satovima čekalo se do 1400. godine, a tek 200 godina kasnije holandski astronom Christian Haidens, koji je koristio Galilejeve oglede sa klatnom – napravio je prvi sat sa klatnom – koji je pokretao jedan teg. Više od 300 godina poslije toga, 1906. godine, pojavili su se prvi primjerci satova koji su umjesto klatna sa tegom – koristili bateriju za pokretanje.
Prvi kvarcni sat – na kom se vrijeme mjerilo vibracijom kristala kvarca, napravljen je 1927. godine, a toliko je tačan da jednu sekundu gubi tek na svakih 10 godina!
Engleski fizičar Lui Esen razvio je 1955. godine prvi cezijumski atomski sat koji se danas koristi za određivanje, odnosno definiciju sekunde. Uskoro je cezijumski sat bio unaprijeđen, što je omogućilo stručnjacima da ustanove atomsko vrijeme – veoma preciznu vremensku skalu.
Sekunda je 1967. godine definisana kao 9.192.631.770 elektromagnetnih oscilacija, koje odgovaraju prelazu između dva vrlo bliska nivoa osnovnog stanja kod atomacezijuma-133.
Istorija izgradnje GPS-a počela je lansiranjem satelita sa cezijumskim satom u orbitu oko Zemlje – 1977. godine.
Početkom 21. vijeka napravljen je prvi optički atomski sat koji je bio najtačniji sat do tada – sa gubljenjem jedne sekunde na svakih 4,5 miliona godina. Međutim, 2009. godine unaprijeđen je automski sat – koji gubi jednu sekundu na svakih milijardu godina – čime je nastao sat bez premca u tačnosti. (edukacija.rs)
