Službenici Sektora za provođenje propisa Uprave za indirektno oporezivanje BiH tokom prošle godine otkrili su nelegalnu robu u vrijednosti od 21,8 miliona KM, navodi se u izvještaju o radu UIO za 2023. godinu u koji je CAPITAL imao uvid.
U poređenju sa 2022. godinom u kojoj je vrijednost nelegalne robe iznosila 7,8 miliona KM, to je povećanje za 179 odsto ili skoro trostruko više.
„U oblasti sprečavanja krijumčarenja i prekršaja izdata su 364 prekršajna naloga i izrečena novčana kazna u iznosu od 393.400 KM. Podnesena su 283 zahtjeva za pokretanje prekršajnih postupaka i privremeno oduzeta roba u vrijednosti od 8,7 miliona KM, dok je procijenjena vrijednost privremeno oduzete robe ustupljene od strane drugih organa 13,1 milion KM“, navodi se u izvještaju.
Prema opštem trgovinskom principu, pokazuju zvanični podaci UIO, ostvaren je uvoz roba u BiH u vrijednosti od 28,24 milijarde, što je za 3,01 odsto manje u odnosu na 2022. godinu, dok je ukupna vrijednost izvoza bila 17,16 milijardi KM ili za 6,57 odsto manje u odnosu na prethodnu godinu.
Rukovodstvo UIO u izvještaju ukazuje na nedostatak kvalifikovanih i stručnih službenika i upozorava da će taj problem u budućnosti eskalirati.
„Od ukupnog broja zaposlenih 44 odsto ima više od 51 godinu. UIO svake godine ostane bez više od 100 zaposlenih (u 2023. godini bez 224 zaposlena) kojima radni odnos prestaje po osnovu penzionisanja, sporazumnog prekida radnog odnosa, smrti zaposlenog i po drugim osnovama“, navodi se u izvještaju.
Dodaje se da su poslovi u oblasti indirektnog oporezivanja vrlo složeni i zahtijevaju duži period za edukaciju i osposobljavanje za samostalan rad.
„Nedostatak izvršilaca u određenim segmentima rada UIO predstavlja vrlo ozbiljan problem koji će u budućnosti eskalirati i dovesti do situacije da UIO neće imati kvalifikovane i stručne izvršioce posebno za obavljanje poslova carinske tarife, kontrole indirektnih poreza i drugih složenih poslova. S toga je neophodno posvetiti pažnju stanju ljudskih resursa u UIO i obezbijediti adekvatno popunjavanja sistematizovanih radnih mjesta“, navodi se u izvještaju.
Pored toga, UIO u izvještaju za prošlu godinu ukazuju na nedostatak radnog i arhivskog prostora u objektima koje koristi Glavna kancelarija UIO i Regionalni centar Banjaluka. Ali taj problem je u procesu rješavanja, jer je polovinom decembru raspisan konkurs za nabavku objekta za smještaj Glavne kancelarije u Regionalnog centra, a polovinom januara objelodanjeno je da je ponudu dostavila samo firma „Grand trade“ u vlasništvu osuđivanog biznismena Mile Radišića.
Među rizike i probleme u funkcionisanju UIO navodi se i nedostatak adekvatne finansijske motivacije za rad, odnosno niske plate u odnosu na složenost poslova koje zaposleni u UIO obavljaju.
„U tom smislu je prisutno nezadovoljstvo zaposlenih i istovremeno otežan interni premještaj radi popune pojedinih radnih mjesta kada to zahtijeva obim poslova. Npr. premještaj ovlaštenog službenog lica na radno mjesto istog nivoa na kojem nema pravo na dodatak na platu po osnovu ovlaštenja, jer je u takvim situacijama prisutna opstrukcija od strane premještenog službenika kroz odsustvo sa rada zbog bolovanja“, navodi se u izvještaju.
Iz UIO nisu krili kritike na račun parlamentaraca, jer su kao problem u funkcionisanju naveli „neblagovremenost prilikom usvajanja budžeta što se negativno odražava na obezbjeđivanje uslova rada i zaustavljanje reformskih procesa“.
„Problem predstavlja nedovoljna posvećenost zakonodavnog organa vlasti BiH prilikom donošenja ili izmjeni zakonskih propisa iz oblasti indirektnih poreza. Inertnost nadležnih organa u odnosu na opšte nezadovoljstvo zaposlenih zbog niskih plata i ukupnih finansijskih primanja dodatno opterećuje UIO u smislu zadržavanja stručnog kadra“, ističe iz UIO.
