Poreski obveznici koji obavljaju promet roba i usluga u RS imaju obavezu uvođenja novog načina fiskalizacije jer je počela primjena zakonskih rješenja po kojima, između ostalog, poduzetnici opet moraju da imaju fiskalne kase, dok su djelatnosti klađenja i kockanja toga oslobođeni.

Ministrica finansija RS Zora Vidović rekla je da je novi način fiskalizacije uveden jer je postojeći “zastario”, a da je sada predviđen uvid u promet u realnom vremenu.

“To će povećati budžetske prihode”, tvrdi Vidović.

Na teret budžeta

Za razliku od prethodne fiskalizacije, ovaj put troškove inicijalne fiskalizacije snosi budžet RS. To znači da će svi poreski obveznici RS platiti kupovinu fiskalnih kasa.

“Cilj donošenja novog Zakona o fiskalizaciji, odnosno prelaska na novi sistem fiskalizacije koji je u toku, je smanjenje sive ekonomije, zamjena sistema fiskalizacije koji je zastario i koji nije kompatibilan sa postojećim računarskim i softverskim sistemima, te smanjenje troškova inspekcijskog nadzora od strane Poreske uprave RS”, tvrde za Fenu u Poreskoj upravi RS.

U skladu sa podzakonskim aktima, postoje dvije grupe obveznika koji imaju rokove za fiskalizaciju.

Tako u prvoj grupi obveznika fiskalizacije pripadaju dosadašnji obveznici fiskalizacije koji su bili dužni da registruju svaki pojedinačni promet robe i usluga preko postojećih fiskalnih kasa, kao i oni koji su registrovali obavljanje djelatnosti za koje postoji obaveza evidentiranja prometa preko fiskalne kase, do dana objavljivanja Javnog poziva za ovu grupu. Poziv je objavljen 17. aprila ove godine.

Obveznici trebaju da najkasnije do 17. juna pokrenu postupak inicijalne fiskalizacije podnošenjem prijave za registraciju poslovnog prostora, zahtjeva za izdavanje bezbjednosnog elementa i zahtjeva za subvencionisanje troškova inicijalne fiskalizacije.

“Podsjećamo da je isporukom i postavljanjem elektronskog fiskalnog uređaja kod poreskog obveznika iz Banje Luke, krajem maja ove godine operater fiskalnog sistema izvršio prvu inicijalnu fiskalizaciju, odnosno prvi obveznik je prešao na novi sistem fiskalizacije”, kažu za Fenu u Poreskoj upravi RS.

Poreski obveznici koji pripadaju drugoj grupi obveznika fiskalizacije dužni su isto tako da u roku od 60 dana od dana objavljivanja javnog poziva pokrenu postupak inicijalne fiskalizacije. Javni poziv za drugu grupu bit će objavljen u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

“Rok za završetak postupka inicijalne fiskalizacije prve i druge grupe obveznika iznosi šest mjeseci od dana isteka roka za pokretanje postupka inicijalne fiskalizacije. Postupak inicijalne fiskalizacije smatra se završenim uspostavljanjem fiskalne konekcije, odnosno izdavanjem fiskalnog računa, a operater fiskalnog sistema je dužan da odmah nakon uspostavljanja fiskalne konekcije izvrši izuzimanje stare fiskalne kase i dostavi je Poreskoj upravi u roku od osam dana – objašnjavaju u Poreskoj upravi RS.

Na pitanje zašto se poduzetnicima koji nisu u PDV sistemu opet uvodi fiskalni sistem poslovanja, u Poreskoj upravi kažu da je jedan od osnovnih ciljeva kojima svaka privreda teži smanjenje sive zone koja sa jedne strane onemogućava tržišnu konkurenciju, a sa druge umanjuje prihode svih budžeta.

“To za posljedicu neminovno ima umanjenje obima servisiranja javnih potreba jedne države. Registrovanje prometa putem fiskalnih uređaja je jedan od najboljih načina suzbijanja te sive zone poslovanja, koja se u najvećem dijelu odvija u poslovanju sa gotovim novcem”, naglašavaju u Poreskoj upravi.

Uredbom o djelatnostima za čije obavljanje ne postoji obaveza evidentiranja prometa preko elektronskog fiskalnog uređaja, koja je stupila na snagu, određene su djelatnosti za čije obavljanje ne postoji obaveza evidentiranja prometa preko elektronskog fiskalnog uređaja. To su: vazduhoplovni prijevoz putnika, u dijelu koji se odnosi na međunarodni saobraćaj, pružanje bankarskih usluga i usluga osiguranja, osim djelatnosti mjenjačnica, djelatnosti advokata koji su članovi Advokatske komore RS, djelatnosti kockanja i klađenja, te djelatnosti vjerskih organizacija.

Evidentiranje prometa

Fiskalizacije su oslobođeni još oni koji se bave prodajom poljoprivrednih proizvoda proizvedenih na sopstvenim porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima direktno krajnjem potrošaču u proizvodnim objektima seoskih i porodičnih poljoprivrednih gazdinstava, te prodajom sopstvenih poljoprivrednih proizvoda na tezgama na tržnicama, na tezgama van tržnica i otvorenim prostorima.

Novi Zakon o fiskalizaciji usvojen je na sjednici Narodne skupštine RS 8. februara 2022. godine.

Propisano je da je obveznik fiskalizacije lice koje je registrovano za obavljanje prometa robe i usluga. Svaki obveznik fiskalizacije ima obavezu da u momentu prometa evidentira svaki pojedinačno ostvareni promet i to nezavisno od načina plaćanja (gotovinom, čekom, karticom, bezgotovinski i slično), uključujući i primljene avanse za budući promet, preko elektronskog fiskalnog uređaja.

Izuzetno od ovoga, zakonom je propisano da Vlada RS donosi uredbu i određuje djelatnosti za čije obavljanje ne postoji obaveza evidentiranja prometa preko elektronskog fiskalnog uređaja.