Već neko vrijeme znamo da anksioznost postoji u porodicama, ali istraživanja sada ukazuju na to da se anksiozni poremećaji prenose sa majke na kćerku i da očevi koji nisu anksiozni na neki način štite sinove od razvoja ovog stanja.

Istraživači su posmatrali ulogu prirode u razvoju anksioznosti, ispitujući skup podataka od oko 400 kanadske djece starosti oko 10 godina koja su prethodno učestvovala u studiji fokusiranoj na porodice sa rizikom od poremećaja raspoloženja.

Ako bi genetika igrala veću ulogu, anksiozni poremećaji bi se vjerovatno javljali kod djece oba spola u istoj stopi, bez obzira da li ovo stanje prenosi majka ili otac.

Ako su djeca razvijala anksiozne poremećaje zato što su se ugledala i učila od roditelja, očekivao bi se poseban obrazac prenošenja sa majke na kćerku i oca na sina.

Ovo posljednje je ono što su istraživači otkrili – barem u određenoj mjeri, piše Science alert.

U studiji, djeca koja su imala roditelje istog spola sa anksioznim poremećajem imala su skoro tri puta veće šanse da razviju isto stanje u poređenju sa svojim vršnjacima. (Prema našim saznanjima, studija nije uključivala transrodnu djecu ili odrasle.)

Anksiozni poremećaj majke, ali ne i očeva, povećao je rizik kćerke od anksioznog stanja u ovoj studiji, prenosi N1.

Sinovi nisu imali više šanse da imaju anksiozni poremećaj ako ga je njihov otac imao, ali ako njihov otac nije imao anksiozni poremećaj, to je smanjilo rizik sina da ga razvije.

Sve u svemu, roditelji suprotnog spola bez anksioznog stanja nisu mogli da zaštite djecu na isti način kao roditelji istog pola bez tog stanja.

Studija nije mogla da pokaže uzrok i posljedicu jer je bila posmatračka i retrospektivna.

Da postoji uzročno-posljedična veza, bilo bi teško reći u kom pravcu je djelovala „s obzirom na dvosmjernu, povratnu reakciju“, napisali su istraživači, što znači da djeca možda izazivaju zabrinutost svojih roditelja umjesto obrnuto.

Međutim, ako se uspostavi uzročna veza, moguće je spriječiti međugeneracijski prenos anksioznih poremećaja liječenjem roditelja od anksioznosti, kažu istraživači.

Prethodne studije su pokazale da anksioznost može da bude naučeno ponašanje koje deca preuzimaju od svojih roditelja.

Na primjer, eksperiment u kojem je roditeljima nasumično naloženo da se ponašaju uznemireno ili smireno dok se dijete priprema za pravopisni test, pokazao je da djeca odražavaju taj stav i razvijaju anksiozno ponašanje.

Druge studije povezuju roditeljske anksiozne poremećaje sa većom šansom za anksiozne poremećaje kod njihove djece.

Rad je objavljen u JAMA Network Open.  (Tuzlanski.ba)