U nekoliko pekara u Novom Pazaru od početka mjeseca ramazana za građane slabijeg materijalnog stanja besplatno se dijele ramazanske pitice (somuni) i ostale vrste hljeba i pekarskih proizvoda.
Vlasnici pekara Ćazim Ukaj i Albin Kolašinac kažu da su na ovaj način htjeli svojim sugrađanima i komšijama, pogotovo muslimanskim vjernicima i njihovim porodicama koji to sebi ne mogu priuštiti, omogućiti da osjete radost ramazana.
– Somun za sve –
Ukaj (46) je rodom iz Prizrena, od svoje petnaeste godine se bavi pekarstvom, već dvije i po godine s porodicom živi i radi u Novom Pazaru, gdje ima dvije pekare. Kaže da je zadovoljan svojim poslom te da onome kome je dao Bog treba da podijeli onima koji nemaju.
“Znam kakvo je stanje, hoću da pomognem onima koji nisu u mogućnosti da kupuju. To (hljeb) je najosnovnija namirnica. Ima ljudi koji dolaze, i prije smo pomagali, a posebno sad za vrijeme ramazana”, kaže Ukaj i dodaje da se ljudi kojima pomaže zahvaljuju sa svih strana.
Ukaj dodaje da dnevno u svojoj pekari na ulazu u Novi Pazar besplatno podijeli više od stotinu ramazanskih pitica, kako se u ovom sandžačkom gradu zovu somuni koji se spremaju samo tokom mjeseca ramazana.
Ispred jedne od najstarijih pekara u staroj gradskoj čaršiji nekoliko sati pred iftar (prekid posta) građani u redu čekaju svježe pečene ramazanske pitice ili ćahije (vrsta peciva). I u toj pekari oni koji nemaju novca mogu besplatno dobiti hljeb koji se sprema tokom mjeseca ramazana.
– Ramazanske pitice ili ramazanke –
Vlasnik te pekare, jedne od najstarijih u Novom Pazaru, Albin Kolašinac, na pitanje zašto se odlučio da besplatno dijeli pitice, se zahvaljuje Bogu i poručuje da svako treba da pomogne onoliko koliko je u mogućnosti.
“U ovom gradu ima ljudi koji nisu u mogućnosti da to sebi, za iftar i ramazan, priušte. Ako sam u mogućnosti da pomognem uharica je (dobrobit). Koliko bilo, nije bitno”, kaže Albin i dodaje da je one koji dolaze za hljeb sramota da traže, ali da ih on prepozna.
On naglašava da je ovo način na koji može da pomogne i da je ovo lijepa poruka iz Novog Pazara tokom ramazana.
“Treba da se pomažemo međusobno, svi, koliko možemo. Koliko je ko u mogućnosti”, poručio je Albin uslužujući nestrpljivu mušteriju.
Kao i u većini mjesta na Balkanu gdje žive muslimani tokom mjeseca ramazana i u Novom Pazaru sprema se posebna vrste hljeba koja se u ovom gradu zove “ramazanska pitica” ili “ramazanka”.
Poznata vrsta lepinja ili somuna sa sjemenom ćurekota (kim) je jedan od najtraženijih namirnica za vrijeme ramazana i skoro je nezamisliva trpeza i iftar bez ove vrste hljeba. Spravlja se od brašna, kvasca, vode, malo soli i šećera. Poseban miris daje sjeme ćurekota.
Po veličini i izgledu ta vrsta hljeba razlikuje se od onog koji prave pekari u Istanbulu, Skoplju, Novom Pazaru, Sarajevu…
– Pripremanje hljeba nasljedstvo –
Gurmani raspoznaju i vjeruje se da poseban ukus hljebu daju voda s kojom se sprema i drvo s kojim se peče somun, te su i ukusi, od podnevlja do podnevlja, razlikuju.
U novopazarskoj pekari porodice Kolašinac, gdje se već 72 dvije godine mijese i prodaju pekarski proizvodi, kažu da u pripremanju ramazanskih pitica nema nekih posebnih tajni. Važno je kvalitetno tijesto i visoka temperatura na kojoj se peku “ramazanke”.
“Treba da je fino, lijepo tijesto i foruna (pečnica) koja je na drvima i dostiže temperaturu 300-400 stepeni i, radi se, normalno s merakom”, pojašnjava Albin koji je posao pekara naslijedio od oca.
Mirisi ramazanskih pitica su dio ramazanske atmosfere u Sandžaku, posebno nekoliko sati pred iftar.
Još od ranih večernjih sati ispred pekara i prodavnica, u svim dijelovima Novog Pazara i ostalih sandžačkih gradova, građani i djeca stoje u redu za ramazanske pitice. One su neizostavni dio sofre u svakoj muslimanskoj kući. (AA)
