Od svih bivših republika SSSR-a u Bjelorusiji su najduže opstale komunističke institucije, zemlju je privatizacija uništila a onda se pojavio Aleksandar Lukašenko

Vrhovni sovjet, KGB, organi reda naoružani kalašnjikovima i petokrake krasile su sovjetski savez sve do devedesetih kada su dunuli “vjetrovi promjene”. Od 16 republika neke su komunističko naslijeđe odbacile odmah (Litvanija, Letonija i Estonija); u nekima su se komunistički funkcioneri pretvorili u kanove (Turkmenistan i Uzbekistan). Bjelorusija je sistem i ikonografiju sačuvala u izvornom obliku, prenosi Telegraf.rs.

Iako će se čuti da je Aleksandar Lukašenko, prvi i jedini predsjednik Bjelorusije i posljednji evropski diktator, ovo je samo djelimično tačno. Bjelorusija je nezavisnost stekla 1990. godine, ali se prema komunističkoj nomenklaturi šef države zvao Predsjedavajući vrhovnog sovjeta. Aleksandar Lukašenko je predsjednik postao 1994. i do tog momenta dva čovjeka su bila predsjedavajuća, što znači da je Lukašenko treći šef države od sticanja nezavisnosti. Međutim Bjelorusija je na početku svoje nezavisnosti bila u ustavnoj krizi. Prvi ustav iz 1994. doživio je promjenu dve godine kasnije, koja je dala Lukašenku veća ovlašćenja a protiv kojih je bio Vrhovni sovjet. Zato su postojala još dva Predsjedavajuća sovjeta koji nisu imali apsolutno nikakvu vlast. Posljednji od njih Semjon Šarecki je 1999. pobjegao u Litvaniju, kada mu je ukinuto zvanje.

Vlasti nezavisne Bjelorusije su odmah počele sa privatizacijom društvenih i državnih preduzeća, po principu internih privatizacija, što je praktično značilo da su komunistički direktori imali mogućnost da postanu privatnici. U praksi je privatizacija značila pljačku, upliv kriminalaca, i prodaju preduzeća strancima. Hiperinflacija je počela da divlja, pojavila se mafija, a korupcija je bila rasprostranjena od najnižih službenika sve do Vrhovnog sovjeta. U takvim uslovima politički komesar pograničnih trupa bivše sovjetske vojske Aleksandar Lukašenko postaje deputat zadužen za borbu protiv korupcije. On se na problem baca svom silinom i koristi mogućnost koju je donijelo novo vrijeme- kakvu takvu slobodu štampe. On o kriminalu i visokoj korupciji govori javno pa ubrzo stiče veliku popularnost. Kandiduje se za predsjednika i odnosi pobjedu.

Prvi mandat mu je obilježio obračun sa korumpiranim političarima i kriminalom, ali i uklanjanje svih političkih protivnika. Najveći uspjeh je svakako poništavanje privatizacija svih preduzeća, ovo je učinjeno dekretom kojim je određeno i da se preduzeće prodaje samo ako se ispoštuju strogi uslovi koji garantuju da neće doći do finansijskih melverzacija, promjene namena preduzeća, masovnih otupuštanja i zatvaranja fabrika. Na taj način zadržan je neefikasan sovjetski sistem pa je bijeda praćena hiperinflacijim bila ogromna.

Primjera radi Saveznoj republici Jugoslaviji pod sankcijama bila je potrebna samo jedna zakonska odluka da se suzbije hiperinflacija. Bjelorusija je u XXI vijek ušla sa preko 100% inflacije na mjesečnom nivou.

Iako je ustavom predviđeno postojanje vlade i skupštine, što Bjelorusija sve ima, Lukašenko i dalje vlada dekretima (što je praksa koju nije primjenjivao čak ni Staljin). Ipak za neke svoje prijedloge organizovao je referendum, kao što je slučaj sa referendumom o državnim simbolima. Njegova riječ je bila prva i posljednja, i mada je uvažio sovjetsku tradiciju može se reći da je Lukašenko autor državnih simbola.

Ipak demokratije nema. Sloboda govora i okuplanja je i dalje regulisana sovjetskim zakonima. Većinski pravoslavno stanovništvo može samo sa sobom da ispovjeda vjeru, ali u praksi to ne ide baš lako, zato i ne treba da čudi činjenica da se prema popisu iz 2011. više od 40% stanovnika izjasnilo kao ateisti. Mediji se strogo kontrolišu i sve dozvole se izdaju preko ministarstva za informisanje. Od 2014. država na godinu dana može da blokira website koji objavljuje bilo šta što je upereno protiv vlasti. (Tuzlanski.ba)