Zemlje članice EU usaglasile su danas tekst deklaracije kojim će lideri 27 država EU na samitu u Sloveniji potvrditi svoju “jednoglasnu podršku evropskoj perspektivi zapadnog Balkana”, kao i podršku “procesu proširenja”, zasnovanog na “kredibilnim reformama partnera”.
Tako je riječ “proširenje” ipak našla svoje mjesto na samitu koji će se za dva dana održati na Brdu kod Kranja, uz jasna “uslovljavanja” kada je riječ o političkim i ekonomskim kriterijumima koje zemlje kandidati moraju da ispune prije dobijanja članstva, ali i uz naglašavanje važnosti “jačanja integracija i kapaciteta apsorpcije novih članica” od strane same EU.
Na ovaj način, ispunjen je zahtjev koji je Željko Komšić prošle sedmice iznio predsjednici EK, Ursuli von der Leyen, a tiče se zadržavanja riječi “proširenje”.
Ostale tačke deklaracije, njih 28, nisu bile sporne za predstavnike zemalja članica EU.
One se odnose na važnost demokratije, vladavine prava i osnovnih prava na zapadnom Balkanu, kao i na jačanje civilnog društva i pluralizam medija.
EU ponavlja svoju posvećenost i parterstvo sa regionom kada je riječ o brobi protiv kovida 19, a posebno kroz podjelu 2,9 miliona doza vakcina.
I ovoga puta EU će pozvati zapadnobalkanske partnere da rade na regionalnoj saradnji, dobrosusjedskim odnosima i rješavanju bilateralnih problema, s posebnim akcentom na podršci dijalogu “Beogrda i Prištine i očekivanju napretka ka punoj normalizaciji odnosa” dvije strane.
U dijelu deklaracije koji se odnosi na ekonomski i investicioni plan, EU naglašava da se mobiliše oko “30 milijardi eura za region u narednih sedam godina”, od čega je devet milijardi bespovratnih sredstava, a oko 20 milijardi investicija u obnovu i oporavak zapadnog Balkana.
EU naglašava da nastavlja da podržava regionalnu saradnju i poziva lidere regiona da uspostave zajedničko regionalno tržište, dogovoreno u Sofiji 2020. godine.
Posebna pažnja ulaganja EU u region odnosiće se na zelenu agendu, akcini plan za transport, postepeno ukidanje rominga između EU i zapadnog Balkana, kao i na agendu za inovacije.
Kada je riječ o političkoj i bezbjednosnoj saradnji kroz dogovoreni tekst deklaracije, partneri sa zapadnog Balkana se pozivaju da napreduju ka “punom usklađivanju sa spoljnom politikom EU”, pojačaju saradnju s EU na borbi protiv dezinformacija i hibridnih prijetnji, i da nastave saradnju po pitanju migracija i borbe protiv terorizma.
U zaključku deklaracije navodi se da će samiti EU i zapadnog Balkana postati regularan, a da se sljedeći planira već za 2022. godinu.
