Reakcija povratnice u Konjević Polje nakon presude Evropskog suda kojom se nalaže uklanjanje crkve iz njenog dvorišta.

Evropski sud za ljudska prava donio je u utorak presudu kojom se nalaže uklanjanje crkve iz dvorišta Fate Orlović u Konjević Polju.

U presudi vijeća u predmetu Orlović i drugi protiv Bosne i Hercegovine, Evropski sud za ljudska prava je jednoglasno odlučio da je došlo do povrede Člana 1. Protokola broj 1. (zaštita imovine) uz Evropsku konvenciju o ljudskim pravima.

“Na isti način bih se ponašala da je u mom dvorištu bespravno sagrađena i džamija”, rekla je Fata Orlović za Al Jazeeru Balkans, ističući kako se sve protekle godine samo borila za svoju imovinu, za koju ističe da joj oduzeta bespravno.

“Ovo je velika radost za mene”, izjavila je Fata Orlović.

Presuda kao simbol upornosti

Advokat Rusmir Karkin rekao je za Al Jazeeru Balkans da je jedan dugogodišnji proces završen, ali da će konkretne korake, koji trebaju uslijediti nakon presude Evropskog suda, znati tek nakon što presudu pročita u cijelosti.

“‘Slučaj Orlović’ pokazuje da je pravda, iako ponekad spora, dostižna”, kazao je Karkin.

Sudija u Evropskom sudu za ljudska prava Faris Vehabović rekao je za Al Jazeeru Balkans da je dat rok od tri mjeseca da se crkva izmjesti sa zemljišta vlasnika.

“Ovo je jedna od odluka koja se temelji na odlukama koje su ranije donesene, a odnose se na prava povratnika da se vrate u svoje domove. Sada je fokus na ovoj presudi, jer ona predstavlja neku vrstu simbola i upornosti Fate Orlović da dođe do presude”, rekao je Vehabović, koji napominje da je “rok kratak i vlasti Bosne i Hercegovine trebaju reagirati već danas kako bi ga ispoštovale”.

“Ova presuda je drugačija od ranijih odluka koje se tiču izbornog procesa (Sejdić-Finci). Ovdje se radi o pojedinačnoj odluci i neophodno je da se provede na tom nivou”, kazao je Vehabović, napominjući da neprovođenje sudske odluke prema zakonima Bosne i Hercegovine predstavlja krivično djelo.

Konačna i obavezujuća presuda

On je istakao da je nemoguće da se neko sakrije iza imuniteta i izbjegne odgovornost “ako presuda ne bude izvršena”, te da presuda “u slučaju Orlović ima bolju perspektivu da se izvrši” nego presude u slučaju Sejdić-Finci.

Evropski sud za ljudska prava je u utorak utvrdio da je vlast Bosne i Hercegovine propustila ispoštovati konačne i obavezujuće odluke iz 1999. i 2001. godine, kojima je utvrđeno pravo na povrat predmetne imovine, a za koji Vlada nije ponudila nikakvo opravdanje.

Sud je, također, utvrdio, da tužena država treba osigurati izvršenje dviju odluka koje su donijete u korist podnositelja predstavke, a naročito da osigura uklanjanje crkve sa njihove imovine najkasnije u roku od tri mjeseca nakon što ova presuda postane konačna.

Podnositelje predstavke čini 14 članova iste porodice, koji su rođeni u periodu između 1942. i 1982. godine, i žive u Konjević Polju i Srebreniku.

Navedeno je da su suprug prve podnositeljice predstavke i više od 20 drugih njenih srodnika ubijeni u genocidu počinjenom u Srebrenici 1995. godine.

Na imovini izgrađena crkva

Tokom rata 1992-95. podnositelji predstavke su bili prinuđeni napustiti svoj dom u Konjević Polju.

Imovina na kojoj su živjeli pripadala je suprugu prve podnositeljice i njegovom bratu, a sastojala se od nekoliko stambenih i poljoprivrednih objekata, njiva i livada.

Nakon što je imovina izuzeta u korist Crkvene opštine Drinjača, tokom 1998. godine tu je izgrađena crkva.

Podnositelji predstavke nikada nisu bili obaviješteni o postupku eksproprijacije.