Samit incijative “16 +1” koji se održava u Budimpešti u znaku je konkretizovanih i dogovorenih novih kineskih investicija za region centralne i istočne Evrope.
U okviru kineskog programa “Jedan pojas, jedan put” ubrizgat će se finansijska sredstva u infrastrukturnu, logističku i transportnu mrežu regiona.
Uglavnom se baratalo velikim ciframa, pa je BiH tako sklopila memorandume i sporazume za projekte čija vrijednost iznosi više od 3,5 milijradi KM.
Uz sporazum o finansiranju bloka TE Tuzla sa Exim bankom, potpisan je i memorandum o razumijevanju u vezi sa izgradnjom TE Kamengrad, kao i sporazum i ugovor koji su odnose na izgradnju autoputa Banjaluka-Prijedor-Novi Grad i rekonstrukciju pruge od Banjaluke do granice sa Hrvatskom.
Kineski zvaničnici procjenjuju da je Kina investirala više od osam milijardi dolara u region CIE, sa kojim je prošlogodišnja bilateralna trgovina bila za 11 odsto veća nego 2011. godine.
Kineski premijer Li Kećijang je u Budimpešti saopštio da će Kina obezbijediti još tri milijarde dolara za razvoj zemalja Centralne i Istočne Evrope.
Portal Politiko, međutim, piše kako su Kina kineska nastojanja da poveća uticaj u zemljama centralne i istočne Evrope upalila alamno zvonce u Briselu, posebno na Balkanu.
U EU vide kineske projekte kao vrata za omogućavanje lakšeg ulaska kineskim proizvodima na evropsko tržište.
Osim toga, Brisel brine i za zaštitu konkurencije, opominjući kako za kineske kompanije važe propisi Evropske unije.
S tim u vezi, portparolka Komisije Maja Kocijančič izjavila je da EU razmatra da li je projekat izgradnje brze željezničke pruge Beograd-Budimpešta za koji je kineska EXIM banka obezbijedila 2,4 milijarde eura u skladu s pravilima Evropske unije o konkurentnosti.
Profesor asistent sa Univerziteta u Budimpešti Tamaš Matura kaže za portal Politiko, da je Kina sa projektima uspješnija na zapadnom Balkanu – u Srbiji, Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini, “gdje sredstva EU nisu dostupna, a propisi EU nisu primjenjivi”.
Lideri zemalja zapadnog Balkana su, dodaje portal, “toplo dočekali kineske ekonomske inicijative, okrenuvši se izgradnji prijateljskih odnosa sa Pekingom”.
Ugovori potpisani u Budimpešti
– Memorandum o saradnji na realizaciji projekta Rudnik i Termoelektrana Kamengrad između kineske kompanije China Energy Group i posuške firme Lager – vrijednost projekta milijardu KM
– Sporazum sa predstavnicima kineske komapnije China Shandong International Economic & Technical Cooperation Group o saradnji u vezi sa izgradnjom autoputa Banjaluka-Prijedor-Novi Grad vrijedan oko 320 mil EUR.
-Ugovor za projekat modernizacije i rekonstrukcije oko 100 kilometara pruge od Banjaluke, preko Prijedora i Novog Grada do granice sa Hrvatskom, čija je vrijednost oko 241 mil EUR.
-Sporazum o uzajamnom izuzeću viza za obične pasoše između BiH i Narodne Republike Kine
– Sporazum o poljoprivrednoj saradnji između Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH i Ministarstva poljoprivrede NR Kine
-Mariborski SHS Aviation, koji uz pomoć azijskog kapitala upravlja mariborskim aerodromom, sa kineskom Beijing State Construction Engineering potpisao je sporazum vrijedan 660 miliona eura za renoviranje aerodroma i produženje slijetno-poletne staze
– Komercijalni ugovor o izgradnji 30,9 kilometara auto-puta od Preljine do Požege, na drumskom Koridoru 11 kroz Srbiju
– protokol između Generalne uprave za kontrolu kvaliteta, inspekciju i karantin NR Kine i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Srbije o inspekciji, karantinu i veterinarskim sanitarnim zahtjevima za izvoz goveđeg mesa iz Srbije u Kinu. (Indikator.ba)
