Skoro svuda u svijetu, prosječne plate muškaraca su i dalje više nego prosječne plate žena. Povodom Međunarodnog dana žena, portal Paylab.com je u saradnji s lokalnim portalima koji prikupljaju podatke o platama, obavio opsežno istraživanje plata žena i muškaraca. Ukupno 13 zemalja je učestvovalo u istraživanju, uključujući i BiH s najvećim portalom za istraživanje plata u Bosni i Hercegovini www.plata.ba, iza kojeg stoji Kolektiv (Posao.ba). Rezultati istraživanja su zabrinjavajući, a između ostalog pokazuju da je svega 6% od svih zaposlenih žena među najbolje plaćenim zaposlenicima, u odnosu na 13% muškaraca.

Žene biraju manje plaćena zanimanja

Svaka pozicija na tržištu rada ima određenu vrijednost. Sudeći prema istraživanju, žene i dalje biraju profesije koje se tradicionalno smatraju poželjnim ili podobnim za žene, a koje su uglavnom manje plaćene od takozvanih „muških“ zanimanja. Najčešće se radi o profesijama koje podrazumijevaju brigu o drugima i kontakt s klijentima, kao što su sekretarica, asistentica, recepcionerka, medicinska sestra, nastavnica, konobarica, socijalna radnica isl.

Muškarci imaju i do 30% veće plate

Među zemljama koje su učestvovale u istraživanju, razlike u platama najveće su u Bugarskoj, Češkoj i Slovačkoj, gdje su prosječne plate muškaraca za 28 do 30% veće od plata žena, a najmanje u Hrvatskoj i Sloveniji – u prosjeku 10 do 11% u korist muškaraca.

U glavnom gradu BiH, razlika između plata žena i muškaraca doseže čak 25%, dok u ostalim dijelovima naše zemlje, žene zarađuju u prosjeku 17,6 % manje plate od muškaraca. Ako pogledamo prosjek plata za neka od najtraženijih zanimanja u BiH, možemo uočiti isti trend, odnosno plate muškaraca su znatno veće u odnosu na plate žena.

Tako prosječna plata programera iznosi 1713,18 KM, dok je prosječna plata žene na istoj poziciji tek 1344,20 KM. Marketing menadžer će zaraditi 1518,00 KM, u odnosu na marketing menadžericu koja zarađuje 1250,57 KM. Sličan slučaj je i sa platama prodavača, gdje muškarac zarađuje u prosjeku 807,54 KM, u odnosu na ženu na istoj poziciji, čija prosječna plata iznosi 670,29 KM. Također, zabrinjava podatak da veliki procenat žena radi za najnižu platu – čak 15% svih zaposlenih žena u regiji, u odnosu na 7% muškaraca.

Zašto žene izbjegavaju menadžerske pozicije?

Osim što se ograničavaju s izborom zanimanja, žene često izbjegavaju menadžerske pozicije, koje su najbolje plaćene, pa je broj muškaraca na ovim pozicijama dvostruko veći od broja žena. Jedan od razloga za ovo je taj što žene u prošlosti nisu imale jednake mogućnosti za karijerno napredovanje kao njihove muške kolege, pa se i danas u određenim profesijama osjeća efekat takozvanog „staklenog plafona“. S druge strane, zaposlene majke ponekad izbjegavaju odgovorne pozicije koje zahtijevaju prekovremeni rad i koje je teško kombinovati s porodičnim životom.

Interesantno je međutim da su razlike u platama izražene i na menadžerskim pozicijama, dakle najbolje plaćene žene i dalje zarađuju manje od najbolje plaćenih muškaraca, odnosno tek 78% prosječne plate muškaraca. Naime, žene češće zauzimaju menadžerske položaje u manje perspektivnim oblastima, kao što je administracija.